Gender

De sociale, culturele en psychologische kenmerken die met een geslacht in verband worden gebracht. Het gaat over ideeën en verwachtingen van een bepaalde maatschappij. Over hoe een jongen of een meisje zich zou moeten gedragen. Wat voor kleding een man of een vrouw zou moeten dragen.

 

​Sekse

Sekse is het geslacht, het lichaam en de lichamelijke kenmerken.

 

Transgender persoon

Een transgender persoon is iemand die een genderidentiteit en/of -expressie heeft die niet overeenkomt met het biologische geslacht.

 

Genderdysforie

Genderdysforie is de DSM5 classificatie.  Genderdysforie wordt omschreven als: Voor mensen die geboren zijn met de sekse die niet strookt met het gender waarmee zij zich identificeren. Een bepalend element om genderdysforie te classificeren is dat de betrokkene er klinisch significant onder lijdt. De classificatie genderdysforie behoort tot de verzekeringscriteria.

​

Genderlast 

De last die een persoon ervaart rondom het gegeven dat de lichamelijke kenmerken niet overeenkomen met de genderidentiteit.

​

​Genderincongruentie

Genderincongruentie wordt omschreven als: voor mensen die geboren zijn met de sekse die niet strookt met het gender waarmee zij zich identificeren. Om genderincongruentie te classificeren is het significant lijden niet nodig. De classificatie genderdysforie behoort niet tot de verzekeringscriteria.

​

Gendertransitie

Een transitie is een proces, of traject, van een geslachtsbevestiging. Dit kan op verschillende manieren. De medische transitie kan bij mensen wel of niet of gedeeltelijk passen. Transgender personen kunnen naar gelang de ervaren last en de genderwens ervoor kiezen om een gendertransitie in te gaan. Belangrijk om te weten: iedere gendertransitie is maatwerk. 

​

​Drag Kings

Drag kings zijn meestal vrouwelijke artiesten die een mannelijke genderpresentatie hebben, zich kleden in mannelijke kleding en mannelijke genderstereotypen uitbeelden als onderdeel van performance art. 

​

Drag queen

Drag queens zijn meestal mannelijke artiesten die zich in optredens voorzien van een vrouwelijke genderpresentatie, zich kleden in vrouwelijke kleding en vrouwelijke genderstereotypen uitbeelden als onderdeel van performance art.

​

Crossdresser of travestiet 

Een persoon een andere genderexpressie aanneemt zonder zichzelf te identificeren als deze gender. Dit kan een persoon zijn met een lichaam met een penis en een platte borst, die zich man voelt en voor zichzelf zich (gedeeltelijk) als vrouw uitdrukt.

​

​Transseksueel

Transseksueel is een oudere term die afkomstig is uit de medische en psychologische wereld. Vroeger was transseksueel een synoniem van transgender.

​

Cisgender 

Ligt de genderidentiteit wel in de lijn van het geboorte geslacht, dan spreken we van cisgender: dan voel je je bijvoorbeeld man in het lichaam met een penis en een platte borstkast.

​

​Seksuele oriëntatie

Naar wie een persoon een seksuele voorkeur heeft.  

​

Heteroseksueel 

Personen met een seksuele voorkeur voor de andere sekse. 

​

Homoseksueel / lesbisch 

Personen met een seksuele voorkeur voor de eigen sekse. 

​

Biseksueel 

Personen met een seksuele voorkeur voor zowel mannen als vrouwen. En de seksuele oriëntatie waarbij de voorkeur niet beperkt wordt door sekse of genderidentiteit. 

​

Panseksueel

De seksuele oriëntatie waarbij de voorkeur niet beperkt wordt door sekse of genderidentiteit. 

​

​ LHBTQIA +

L staat voor lesbisch, H staat voor homoseksueel. B staat voor biseksueel. T staat voor transgender. Q staat voor queer of questioning (twijfelend). I staat voor intersekse-conditie. A staat voor aseksueel, aromantisch of agender. + staat voor inclusiviteit. 

 

Geslachtbevestigende behandeling

Dit is de medische transitie. Een geslachtsbevestigende behandeling kan bestaan uit een hormoon behandeling en / of geslachtsbevestigende operaties.

​

Genderexpressie

Genderexpressie is dat wat je uitdrukt over de gender. Het kan op verschillende manieren: bijvoorbeeld met je gedrag, je make up, kleding of haarstijl. Zo kun je je genderidentiteit laten zien.

​

Androgyne

Androgynes kunnen een combinatie van vrouwelijke en mannelijke kleding gebruiken om hun niet-binaire status beter over te brengen, maar in het algemeen is er geen “correcte” manier om te presenteren als een androgyne.

​

Gender non-conform

Als je geboren ben als jongen of meisje, maar je ziet er niet uit zoals de meerderheid verwacht van een jongen of meisje, of je gedraagt je niet zoals ‘het hoort’ als jongen of meisje, ben je gender non-conform: je voldoet niet aan de maatschappelijke norm.

​

Genderqueer, non-binair, genderfluïde

De diversiteit tussen het hokje “man” en het hokje “vrouw”. Genderfluïde onderstreept het fluïde karakter van gender waarbij de genderidentiteit beweegt.

​

Agender

Agender betekent letterlijk: zonder gender. Je geeft daarmee aan dat je geen genderidentiteit hebt en/of het niet eens bent met de traditionele indeling. De term neutraal-gender kan ook gebruikt worden.

​

Demigender

Demigender is een genderidentiteit waarbij je je gedeeltelijk, maar niet volledig als een bepaald gender identificeert. Hierbij zijn twee variaties:

• Demiboy: Gedeeltelijk een man of gedeeltelijk masculien.

• Demigirl: Gedeeltelijk een vrouw of gedeeltelijk feminien.

​

Passing

Door trans personen wordt het gebruikt om hun uiterlijk te beschrijven als ze kunnen worden aangezien voor een cisgender persoon. Een trans vrouw zou bijvoorbeeld “passen” wanneer mensen aannemen dat zij een cisgender vrouw is.

​

Borstpadding 

Op deze manier lijkt het alsof iemand borsten heeft. 

​

Tucken

De balzak en de penis worden naar achter getrokken en (soms vastgeplakt) weg geduwd om de bobbel die door de penis ontstaat weg te werken.

​

Binder

Een strakke top van stug stof dat gebruikt wordt om de borsten plat te drukken. 

​

Packer

Nep penis die in de onderbroek gedragen kan worden zodat het lijkt alsof er een penis in de broek zit. 

​

Dode naam

De deadname, dode naam of geboortenaam van een transgender persoon is de naam die hem/haar/hen bij de geboorte gekregen heeft. Veel transgender personen kiezen ervoor hun naam te veranderen als onderdeel van hun transitie, hoewel niet iedereen dat doet.

​

Deadnaming

Het opzettelijk gebruiken van de vorige (dead-)naam van een transgender, terwijl je de echte naam kent, wordt deadnaming genoemd.

​

Transman

Persoon met een mannelijk genderidentiteit die bij de geboorte het vrouwelijk gender toegewezen kregen.

Andere bekende afkortingen: 

- AFAB: Assigned female at birth. Bij de geboorte het vrouwelijke sekse toegewezen gekregen.   

- FtM:  Female to Male. Van vrouw naar man. 

​

Transvrouw 

Persoon met een vrouwelijke genderidentiteit die bij de geboorte het mannelijk gender toegewezen kregen.

Andere bekende afkortingen: 

• AMAB: Assigned male at birth. Bij de geboorte het mannelijke sekse toegewezen gekregen.   

• MtF: Male to Female. Van man naar vrouw.  

 

Medische transitie:

De medische transitie bestaat uit 3 onderdelen. Een medische transitie start met een diagnostiek traject. In Nederland is de classificatie genderdysforie een eis om medische stappen te zetten. Als de classificatie genderdysforie is gesteld kan overgegaan worden tot indicatiestellingsfase. In deze fase wordt er informatie omtrent de medische behandelingen gegeven. De persoon wordt voorbereid op de ingreep of start behandeling. Tevens wordt de persoon ook voorbereid op het leven na start hormonale behandeling of ingreep. In deze fase vindt ook de wilsbekwaamheidsinschatting plaats. Als een persoon de indicatiestellingsfase positief doorloopt kan er overgegaan worden tot geslachtsbevestigende operaties of start hormonale behandeling.   

​

Transmasculiene medische transitie:

Medische transitie met als doel de vermannelijking van het lichaam. 

Mogelijkheden: 

• Mastectomie: Operatie waarbij een platte borstkast gemaakt wordt. Ander woord: bovenoperatie (top surgery)

• Metoidioplastie / phalloplastie: Operatie om een penis te maken. Ander woord: onderoperatie.

• Hysterectomie: Operatie om de baarmoeder te verwijderen. 

• Oophorectomie: Operatie om de eierstokken te verwijderen. 

• Hormoonbehandeling met testosteron. 

​

Transfeminieme medische transitie:

Medische transitie met als doel de vervrouwelijking van het lichaam. 

Mogelijkheden: 

• Vaginoplastiek: Operatie om een vagina te maken uit de penis en testikels. 

• Hormoonbehandeling met oestrogeen en / of testosteron blokkende medicatie. 

​

Ally

(Doorgaans) hetero en/of cisgender persoon die leden van de LGBTQ+-gemeenschap ondersteunt en respecteert. 

Transgender personen hebben een gevoel dat het geslacht waarmee ze geboren en opgegroeid zijn niet (helemaal) past niet bij hoe ze zich voelen en hoe ze zich willen uiten op het gebied van gender. vb: Een persoon voelt zich man in een lichaam met een vulvla en borsten. Het betekent niet dat iemand een probleem of een stoornis heeft. Wel kan de genderlast zo hoog worden dat er depressieve en/ of angst klachten ontstaan. 

​

Genderidentiteit

De genderidentiteit gaat over hoe zich iemand identificeert op basis van gender. Hoe zich iemand identificeert kan man, vrouw, beide of geen van beide zijn. Een non-binair persoon voelt zich tussen man en vrouw in. Dit gevoel en hoe een persoon zich identificeert kan verschillen over tijd en het kan verschillen in situatie. 

​

Genderexpressie

De manier waarop je je presenteert aan de buitenwereld is de genderexpressie. Het gaat dan om kleding, taalgebruik, gebaren, make-up, kapsel, omgaan met emoties en andere uitingen. Genderexpressie wortelt in een culturele context. Wat in één cultuur of context als mannelijk wordt beschouwd, kan in een andere net heel vrouwelijk lijken.

​

Biologische sekse

Dit zijn de lichamelijke aspecten zoals de inwendige en uitwendige geslachtsorganen, chromosomen en hormoonhuishouding. De meest voorkomende combinaties zijn vrouw (XX-chromosomen, vagina, baarmoeder…) en man (XY-chromosomen, penis, teelballen…). Er zijn echter ook een heel aantal andere combinaties mogelijk. 1 op de 90 mensen wordt geboren met een lichaam dat niet helemaal overeenkomt met het heersende beeld van een mannen- of vrouwenlichaam. Het lichaam zit dan net even anders in elkaar, bijvoorbeeld op het gebied van chromosomen, hormonen of geslachtsdelen.

​

Genderrollen

De sociale rollen die vanuit de omgeving aan de gender van een persoon koppelt. Een voorbeeld van een genderrol is als van een vrouw verwacht wordt dat deze een verzorgende rol op zich neemt en een man meer competitie gedrag laat zien. 

​

Gendervraag: 

Een gender transitie start altijd bij een bepaalde vraag, behoefte, last en / of wens op het gebied van gender. Een persoon ervaart bijvoorbeeld een forse last dat deze gezien wordt als man aan de buiten wereld. Dit terwijl deze persoon zich als vrouw identificeert. 

Een goede exploratie van de precieze gendervraag en genderlast is essentieel voor de vorm van gendertransitie. De gendertransitie van een persoon zich identificeert als non-binair en een genderlast ervaart bij de borsten kan heel anders verlopen dan bij een persoon waarbij de genderlast juist meer situeert rond de stem. 

​

Sociale transitie: 

Bij een sociale transitie gaat een persoon leven zoals deze zich vanbinnen voelt. Denk hierbij aan het aanpassen van het kapsel, kleding, inzetten van hulpmiddelen, haar verwijdering, houding en stem.

​

Relationele transitie:

De relationele transitie is de gendertransitie in relatie tot de ander. De sociale en relationele transitie lopen wat door elkaar. Bij de relationele transitie komt bijvoorbeeld een coming-out om de hoek kijken. Hierbij vertelt een persoon over de transgender identiteit. 

​

Juridische transitie: 

Dit is de officiële verandering van naam en sekse op het paspoort. 

​